Αθηρωμάτωση

Η αθηρωμάτωση είναι μια χρόνια φλεγμονώδης διαδικασία που χαρακτηρίζεται από τη συσσώρευση πλάκας (αθηρωματικών βλαβών) στα τοιχώματα των αρτηριών. Αυτές οι πλάκες αποτελούνται από χοληστερόλη, λίπος, ασβέστιο και άλλες ουσίες, στενεύοντας τον αυλό των αρτηριών και περιορίζοντας τη ροή του αίματος. Η αθηρωμάτωση δεν είναι μόνο μια καρδιακή πάθηση, μπορεί να επηρεάσει και άλλα αιμοφόρα αγγεία σε ολόκληρο το σώμα.

Αιτιολογία:

Η αθηρωμάτωση είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που δεν οφείλεται σε μία μόνο αιτία. Πολλοί παράγοντες κινδύνου συμβάλλουν στην ανάπτυξή της, πολλοί από τους οποίους είναι τροποποιήσιμοι. Σημαντικότεροι είναι:

1. Αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης: Υψηλά επίπεδα LDL (“κακή” χοληστερόλη) και χαμηλά επίπεδα HDL (“καλή” χοληστερόλη). Η υψηλή χοληστερόλη είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας κίνδυνου.

2. Υπέρταση: Η υψηλή αρτηριακή πίεση προκαλεί βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία, διευκολύνοντας τη συσσώρευση πλάκας.

3. Σακχαρώδης διαβήτης: Ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο αθηρωμάτωσης και καρδιαγγειακών παθήσεων.

4. Παχυσαρκία: Η παχυσαρκία συνδέεται με υψηλή χοληστερόλη, υπέρταση και διαβήτη.

5. Κάπνισμα: Το κάπνισμα βλάπτει τα αιμοφόρα αγγεία και προάγει τη φλεγμονή, αυξάνοντας τον κίνδυνο αθηρωμάτωσης.

6. Οικογενειακό ιστορικό: Η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο. Εάν υπάρχουν οικογενειακά περιστατικά αθηρωμάτωσης, ο κίνδυνος είναι αυξημένος.

7. Ηλικία: Ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία.

8. Έλλειψη άσκησης: Η έλλειψη φυσικής άσκησης συνδέεται με πολλούς παράγοντες κίνδυνου, όπως η παχυσαρκία και η υψηλή χοληστερόλη.

9. Κακή διατροφή: Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε κορεσμένα λίπη και τρανς-λίπη αυξάνει τα επίπεδα χοληστερόλης.

10. Στρες: Το χρόνιο στρες μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη αθηρωμάτωσης.

Συμπτώματα:

Τα συμπτώματα της αθηρωμάτωσης ποικίλλουν ανάλογα με το ποιο αιμοφόρο αγγείο προσβάλλεται και σε τι βαθμό. Συχνά, δεν υπάρχουν συμπτώματα στις πρώτες φάσεις της πάθησης. Όταν εμφανίζονται συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

1. Στηθάγχη (αν προσβάλλονται οι στεφανιαίες αρτηρίες):Πόνος ή δυσφορία στο στήθος.

2. Εγκεφαλικό επεισόδιο (αν προσβάλλονται οι αρτηρίες του εγκεφάλου): Ξαφνική αδυναμία, μούδιασμα, δυσκολία στην ομιλία.

3. Περιφερειακή αρτηριακή νόσος (αν προσβάλλονται οι αρτηρίες των άκρων): Πόνος, κράμπες ή μούδιασμα στα πόδια ή τα χέρια, ειδικά κατά την άσκηση.

4. Καρδιακή προσβολή (αν προσβάλλονται οι στεφανιαίες αρτηρίες): Πόνος στο στήθος, δύσπνοια, ναυτία.

Θεραπεία:

Η θεραπεία της αθηρωμάτωσης στοχεύει στην πρόληψη της περαιτέρω εξέλιξης της νόσου και στην πρόληψη καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Περιλαμβάνει:

1. Αλλαγή τρόπου ζωής: Δίαιτα χαμηλή σε κορεσμένα λίπη, χοληστερόλη και αλάτι, τακτική άσκηση, διακοπή καπνίσματος, έλεγχος βάρους, μείωση του στρες.

2. Φαρμακευτική αγωγή: Στατίνες για τη μείωση της χοληστερόλης, αντιυπερτασικά για τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, αντιπηκτικά για την πρόληψη θρόμβωσης, φάρμακα για τον διαβήτη.

3. Επεμβατικές διαδικασίες: Αγγειοπλαστική με stent, Αορτοστεφανιαία παράκαμψη (bypass) για την αποκατάσταση της ροής του αίματος.

Πρακτικοί τρόποι αντιμετώπισης:

1. Συνεπής τήρηση φαρμακευτικής αγωγής: Απαραίτητη για την προστασία από περαιτέρω επιπλοκές.

2. Αυστηρή προσήλωση στις οδηγίες για τις διατροφικές αλλαγές και το τρόπο ζωής.

3. Άμεση αναζήτηση ιατρικής φροντίδας σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων.