Η στεφανιαία νόσος στις γυναίκες
Η στεφανιαία νόσος, που εκδηλώνεται ως πόνος στο στήθος κατά την προσπάθεια (στηθάγχη) ή την ηρεμία (ασταθής στηθάγχη), ή ως έμφραγμα του μυοκαρδίου, ή ως αιφνίδιος θάνατος, παραμένει ακόμα η πρώτη αιτία θανάτου του ανθρώπου. Εν τούτοις, πιστεύεται ότι στις γυναίκες η νόσος εκδηλώνεται και αντιμετωπίζεται κάπως διαφορετικά.
Συνήθως η στεφανιαία νόσος προσβάλλει τις γυναίκες δέκα περίπου χρόνια αργότερα από ό,τι τους άνδρες και συνδυάζεται με το χρόνο της εμμηνόπαυσης. Πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η προστασία αυτή των γυναικών οφείλεται στις ειδικές ορμόνες που εκκρίνει ο οργανισμός τους και οι οποίες ελαττώνονται σημαντικά κατά την εμμηνόπαυση.
Εν τούτοις, έχει αποδειχθεί από διάφορες πολυκεντρικές μελέτες ότι η χορήγηση των ορμονών αυτών (π.χ. οιστρογόνα, προγεστερόνη κτλ) δεν προλαμβάνει την εκδήλωση της νόσου, ενώ ακόμα συζητείται το θέμα κατά πόσον η χορήγηση των ορμονών αυτών επηρεάζει την εξέλιξη της στεφανιαίας νόσου μετά την εκδήλωσή της.
Αντίθετα, μάλιστα, υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις ότι η χρήση των ορμονών αυτών για διαφόρους άλλους λόγους προδιαθέτει στην εκδήλωση θρομβοεμβολικών επεισοδίων στις φλέβες των ποδιών, στους πνεύμονες και στην καρδιά, ιδιαίτερα κατά τον πρώτο χρόνο της χρησιμοποίησής τους.
Αναμφισβήτητα, η στεφανιαία νόσος πλήττει περισσότερο τις γυναίκες από τους άνδρες μετά την ηλικία των 50 ετών, λόγω του γεγονότος ότι οι άνδρες έχουν ήδη πληγεί μεταξύ 40 και 50 ετών. Η εξέλιξη της νόσου είναι περισσότερο δραματική στις γυναίκες από τους άνδρες, ιδιαίτερα στις καπνίστριες, στις διαβητικές και τις υπερτασικές γυναίκες, γιατί, πέραν των άλλων λόγων, οι στεφανιαίες αρτηρίες τους είναι λεπτές και οι επεμβατικοί χειρισμοί (επέμβαση by-pass και αγγειοπλαστική) παρουσιάζουν μεγαλύτερες δυσκολίες.
Πολλές γυναίκες πιστεύουν ότι κινδυνεύουν περισσότερο από τον καρκίνο του μαστού και των γεννητικών οργάνων, εν τούτοις η αλήθεια είναι διαφορετική. Ο καπνός, το σάκχαρο, η παχυσαρκία και η υπέρταση θεωρούνται περισσότερο επιβαρυντικοί παράγοντες στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες.
Οι ψυχολογικοί παράγοντες και, ιδιαίτερα, η κατάθλιψη είναι υψηλότεροι σε ποσοστά στις γυναίκες και φαίνεται ότι επηρεάζουν αρνητικά την εκδήλωση και την εξέλιξη της στεφανιαίας νόσου. Οι σοβαρές καρδιακές αρρυθμίες, καθώς και οι έκτακτες συστολές, είναι πιο συχνές στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες και, πολλές φορές, προδιαθέτουν σε σοβαρά αρρυθμιολογικά επεισόδια.
Σε ό,τι αφορά τις εκδηλώσεις της στεφανιαίας νόσου, οι γυναίκες εκδηλώνουν σε υψηλότερα ποσοστά στηθάγχη, που, συχνότερα, εκλύεται από συγκινησιακό ή πνευματικό stress και έχει, συνηθέστερα, αγγειοσυσπαστική (σπασμός των αρτηριών) αιτιολογία.
Τέλος, όσον αφορά την επεμβατική αντιμετώπιση των γυναικών, οι επεμβάσεις της αγγειοπλαστικής (μπαλόνι) και της αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (by-pass) εμφανίζουν τελευταία καλύτερα αποτελέσματα. Η χρήση λεπτότερων καθετήρων, ειδικών για τα λεπτά αγγεία των γυναικών, και η βελτίωση των χειρουργικών τεχνικών έχουν μειώσει το χάσμα μεταξύ των αποτελεσμάτων της επεμβατικής αντιμετώπισης των γυναικών σε σχέση με τους άνδρες.
Συμπερασματικά, οι ιδιομορφίες στην εκδήλωση, τη διάγνωση και τη θεραπεία της στεφανιαίας νόσου στις γυναίκες γίνονται συνεχώς περισσότερο γνωστές και αντιμετωπίζονται συνεχώς αποτελεσματικότερα.
