Στρατηγική αντιμετώπισης της Στεφανιαίας Νόσου
Η στεφανιαία νόσος, παρά την συντελεσθείσα πρόοδο, εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου κυρίως στους άνδρες. Με βάση τα δεδομένα του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας και τις ανακοινώσεις διαφόρων επιστημονικών φορέων, περί τους 10.000 Έλληνες χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο από στεφανιαία νόσο, γεγονός που μεταφράζεται σε 30 περίπου άτομα κάθε μέρα. Περίπου 350.000 άτομα πάσχουν επίσημα, ενώ 1 στους 6 άνδρες και 1 στις 9 γυναίκες χάνονται από τη νόσο.
Η Στεφανία νόσος μπορεί να εκδηλωθεί με τρεις τρόπους. Με το έμφραγμα του μυοκαρδίου, με τον αιφνίδιο αρρυθμιολογικό θάνατο και με την καρδιακή ανεπάρκεια που μπορεί άμεσα ή μακροχρόνια η στεφανιαία νόσος να προκαλέσει.
Σήμερα λοιπόν γνωρίζουμε τα εξής:
1. Η ρήξη της αθηρωματικής πλάκας (το βούλωμα όπως το αποκαλεί ο κόσμος) δεν είναι η αποκλειστική αιτία του εμφράγματος. Αντίθετα, ακόμα και μια απλή διάβρωση του ενδοθηλίου (εσωτερικό τοίχωμα της αρτηρίας) είναι αρκετή για να προκληθεί έμφραγμα με τη δημιουργία θρόμβου πάνω στην ανώμαλη επιφάνεια της διάβρωσης.
2. Σήμερα η έρευνα εστιάζεται πάνω στους παράγοντες που αποσταθεροποιούν την ινώδη κάψα που περιβάλλει την αθηρωματική πλάκα. Όταν η κάψα παραμένει αρραγής τότε το 70% τουλάχιστον των εμφραγμάτων μπορεί να αποφευχθούν. Ορισμένες ουσίες μέσα στην κάψα όπως οι μεταλοπρωτεινάσες, η κολλαγονογενάση κ.α θεωρούνται υπεύθυνες για την αποδόμηση της ινώδους κάψας.
3. Η ρήξη της αθηρωματικής πλάκας παρατηρείται κατά κανόνα στις μικρές πλάκες και όχι στις μεγάλες πλάκες που προκαλούν σημαντικές στενώσεις και για τις οποίες ο πολύς κόσμος ανησυχεί μόλις δει τις στενώσεις αυτές στη στεφανιογραφία του.
4. Ο πιο αποφασιστικός παράγοντας για την μακροβιότητα του αρρώστου δεν είναι η στένωση αυτή καθαυτή αλλά το λεγόμενο κλάσμα εξώθησης της αριστεράς κοιλίας, το οποίο απεικονίζει το πόσο φυσιολογικά συστέλλεται το μυοκάρδιο.
5. Η φαρμακευτική θεραπεία είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία ακόμα και αν υπάρχουν πολλαπλές στενώσεις και στις 3 στεφανιαίες αρτηρίες, όταν ο άρρωστος παραμένει ασυμπτωματικός και το μυοκάρδιο συστέλλεται φυσιολογικά. Η σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση των ασυμπτωματικών στεφανιαίων ασθενών πέραν από τη χορήγηση στατινών και αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου περιλαμβάνει αντιαιμοπεταλιακή αντιπηκτική αγωγή.
Η σύγχρονη θεραπευτική τάση που τώρα αναπτύσσεται περιλαμβάνει ουσίες που εξουδετερώνουν τους παράγοντες εκείνους που αποσταθεροποιούν την ινώδη κάψα που περιβάλει την αθηρωματική πλάκα και αποτρέπει την ρήξη της (Μεταλοπρωτεινάσες ΜΜΡ 1, ΜΜΡ 14, κολλαγονογενάση).
Η επεμβατική αντιμετώπιση του αρρώστου είναι συνήθως η αγγειοπλαστική και η εγχείρηση Bypass. Η αγγειοπλαστική έχει ένδειξη κυρίως σε αρρώστους είτε σε προεμφραγματική κατάσταση (ασταθής στηθάγχη) ή στο εξελισσόμενο έμφραγμα και ειδικότερα στην πρώτη ώρα της εκδήλωσης του. Η αγγειοπλαστική δεν αποτελεί μέθοδο εκλογής όταν υπάρχουν πολλαπλές στενωτικές βλάβες στις στεφανιαίες αρτηρίες. Ειδικότερα όταν ο άρρωστος πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη η εμφύτευση πολλαπλών stents αποτελεί λανθασμένη αντιμετώπιση.
Τέλος εξακολουθεί η προληπτική αγωγή για την αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου να αποτελεί την καλύτερη μέθοδο θεραπείας της. Εκτιμάται ότι η προληπτική θεραπεία για πολλά χρόνια θα αποτελεί την καλύτερη θεραπεία μέχρις ότου φθάσει η εποχή των γονιδιακών θεραπειών.
