• Ποια η διαφορά μεταξύ της καλής και της κακής χοληστερίνης;
Η χοληστερίνη είναι μια βασική δομική ουσία στον οργανισμό μας. Δηλαδή σε κάθε περίπτωση καταστροφής ιστών ή κυτταρικών σχηματισμών η χοληστερίνη αποτελεί ένα από τα βασικά υλικά αναδόμησης. Για να μπορέσει να μεταφερθεί στο αίμα όμως χρειάζεται να εισέλθει σε μια δομή μεταφοράς που είναι υδατοδιαλυτή. Αυτές λοιπόν οι δομές είναι η LDL και η HDL χοληστερίνες. Η LDL χοληστερίνη (κακή) αποτελείται από 45% χοληστερίνη και 25% πρωτεΐνες και είναι υπεύθυνη για την μεταφορά χοληστερίνης από το ήπαρ προς τους ιστούς ενώ η HDL (καλή) χοληστερίνη αποτελείται από 25% χοληστερίνη και 55% πρωτεΐνες και μεταφέρει χοληστερίνη από τα αγγεία προς το ήπαρ όπου και αποβάλλεται. Άρα η HDL χοληστερίνη βοηθά στην μείωση της χοληστερίνης του οργανισμού.
• Ποιες τιμές καλής HDL χοληστερίνης είναι ευεργετικές για τον οργανισμό μας;
Μέχρι σήμερα επικρατούσε η άποψη ότι όσο υψηλότερη είναι η καλή χοληστερίνη τόσο πιο ευεργετικά αποτελέσματα για τον οργανισμό μας. Άρα τιμές οι οποίες κυμαίνονται πάνω από 40 στους άντρες και πάνω από 50 στις γυναίκες είναι ευεργετικές. Πρόσφατα όμως παρατηρήσαμε ότι υπάρχουν άνθρωποι με πολύ χαμηλές τιμές καλής χοληστερίνης (κάτω από 30 ) οι οποίοι δεν ανέπτυξαν στεφανιαία νόσο. Τρανό παράδειγμα η περιοχή της Ιταλίας που λέγεται Λακουλα στην οποία οι κάτοικοι χαρακτηρίζονται ως υπέραιωνόβιοι (μέσος όρος ηλικίας άνω των 90 ετών) όπου η μέση τιμή της καλής χοληστερίνης ήταν κάτω από 30. Επιπλέον σε άλλες μελέτες παρατηρήθηκε ότι οι ασθενείς οι οποίοι έχουν την καλή χοληστερίνη πάνω από 100 δεν προστατεύονται αρκετά από το έμφραγμα του μυοκαρδίου ή το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Τελικά καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι δε χρειάζεται να έχουμε μόνο αυξημένες τιμές καλής χοληστερίνης αλλά αυτή να είναι και λειτουργική. Δηλαδή μπορεί κάποιος να έχει πολλά μόρια καλής χοληστερίνης στο αίμα του αλλά αυτή είναι μη λειτουργική και δεν τον προστατεύει. Οι καλύτερες τιμές λοιπόν καλής χοληστερίνη είναι μεταξύ 50 και 100 τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες.
• Πρέπει να μετράμε μόνο αυτές τις δύο χοληστερίνες ή υπάρχει κι άλλος παράγοντας κινδύνου;
Όντως το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει αποκαλυφθεί μία καινούρια μορφή χοληστερίνης η οποία ονομάζεται Lp(a).
Η Lp (a) είναι ένας ακόμη παράγοντας κινδύνου αθηροσκλήρωσης (δημιουργίας εμφράγματος – εγκεφαλικού) και επιπλέον συνδέεται με την εκφυλιστική στένωση της αορτικής βαλβίδας και με ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής.
Αυτή είναι αυξημένη κληρονομικά περίπου στο 20-25% των ανθρώπων.
Η αυξημένη τιμή της Lp(a) καθορίζεται γενετικά κατά 90% (από τον ένα κυρίως γονιό) και δυστυχώς μειώνεται ελάχιστα με δίαιτα, άσκηση και επηρεάζεται πολύ λίγο, προς το παρόν, από φάρμακα. Επιδημιολογικές και γενετικές μελέτες έδειξαν ότι τα αυξημένα επίπεδα Lp(a), ιδίως πάνω από 50 mg/dL, είναι ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για τις Καρδιαγγειακές παθήσεις. Επιθυμητή τιμή της Lp (a) είναι η < 30mg/dL.
• Ποια είναι η θεραπεία για την αυξημένη Lp (a);
Δυστυχώς, μέχρι τώρα δεν υπάρχει ικανοποιητική θεραπεία για τη μείωση της ψηλής Lp (a). Έτσι, σε ανθρώπους με ψηλή Lp (a) πρέπει:
1) Να είμαστε πιο επιθετικοί στους υπόλοιπους παράγοντες κινδύνου, ιδίως στη μείωση της LDL χοληστερίνης με Στατίνες, παρ’ όλο που οι Στατίνες αυξάνουν ελάχιστα την Lp (a),
2) Να είμαστε πολύ αυστηροί στους υγιεινοδιαιτητικούς κανόνες (διατροφή– άσκηση- απώλεια βάρους- διακοπή καπνίσματος) και
3) Ίσως να χορηγήσουμε Νικοτινικό οξύ, 2-3 γραμμάρια /ημέρα. Αυτό μειώνει την Lp (a) κατά 25%. Επίσης οι αναστολείς του ενζύμου PCSK9 μειώνουν κατά 30% την Lp (a).
